blijf op de hoogte
Altijd als eerste op de hoogte van de laatste ontwikkelingen? Meld je dan aan voor onze automatische updates. Je ontvangt dan een mail als wij een nieuwsbericht plaatsen.
Hoe zien de conceptkerndoelen voor Nederlands en rekenen en wiskunde eruit? Waar zit de vernieuwing? En wat is de verwachte bruikbaarheid van de kerndoelen in de onderwijspraktijk? Tijdens een regiobijeenkomst op 27 februari in Rotterdam ging SLO hierover in gesprek met scholen.
Een zonnige dinsdagmiddag. In de zalencentrum Lommerrijk druppelen vanaf 15.30 uur de deelnemers aan de regiobijeenkomst binnen: schoolleiders, leraren, intern begeleiders en taal- en rekencoördinatoren uit het basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Ze worden met een kop koffie/thee en wat lekkers ontvangen in de Tivolizaal, die een magnifiek uitzicht biedt op de naastgelegen Bergse Plas.
Vooraan in de zaal zitten Evelijne de Jong (rekencoördinator en leerkracht), Sandra Schillemans (leerkracht) en Michael van Baarle (directeur) van de Mariaschool uit Pijnacker. Evelijne vertelt dat ze zich al behoorlijk verdiept heeft in de conceptkerndoelen. ‘Deze klinken heel mooi’, vindt ze, ‘maar de vraag is natuurlijk: wat betekenen ze straks voor onze school?’ Michael vult aan: ‘Moeten we bijvoorbeeld een nieuwe werkwijze invoeren en nieuwe methodes en materialen aanschaffen?’ Sandra: ‘Op dat soort vragen hopen we vandaag al wat antwoorden te krijgen.’
Ook Jojanneke Feenstra en Nelleke den Daggelder, docenten Nederlands bij vmbo-school De Overlaat in Waalwijk, hopen op handvatten. ‘We zijn heel enthousiast over de conceptkerndoelen’, zegt Nelleke, ‘maar van sommige vragen we ons wel af hoe we ze kunnen vertalen naar onze vmbo-leerlingen. Hopelijk wordt dit wat duidelijker.’
Om 16.00 uur trapt Bernadette de Munk, projectleider SLO voor het ‘beproeven’ van de conceptkerndoelen, de bijeenkomst officieel af. Ze vertelt dat de deelnemers eerst samen de conceptkerndoelen gaan verkennen, daarna is het tijd voor verdieping. ‘Tot slot vragen we jullie om een waardering. Met jullie feedback scherpen we de conceptkerndoelen aan.’
Dan is het woord aan Jeroen Bron, programmamanager SLO voor de actualisatie van de kerndoelen. Hij vertelt dat het, na bijna 20 jaar, de hoogste tijd is voor vernieuwing: ‘De huidige 56 kerndoelen zijn namelijk vaag omschreven en de aansluiting tussen primair en voortgezet onderwijs schiet tekort. En ze zijn sterk verouderd.’ Het afgelopen jaar heeft een kerndoelenteam van leraren, vak- en curriculumexperts hard gewerkt om de kerndoelen voor basisonderwijs, onderbouw voortgezet onderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs te actualiseren; elk kerndoelenteam is bijgestaan door een advieskring, bestaande uit vertegenwoordigers van onderwijsorganisaties en daarbuiten. Jeroen schetst hoe dat proces eruit zag en geeft informatie over de (opbouw van de) conceptkerndoelen. Ook legt hij uit dat scholen bij de geactualiseerde kerndoelen de ruimte houden om eigen accenten te leggen vanuit hun visie en aan te sluiten bij de behoeften van de leerlingenpopulatie. ‘Maar we hebben niets aan deze doelen als het onderwijsveld er niet naar gekeken heeft’, zo besluit hij. Precies daarom spreekt SLO in 8 regiobijeenkomsten met onderwijsprofessionals over de te verwachte bruikbaarheid van de geactualiseerde kerndoelen.
Nadat de ruim 60 deelnemers een animatie hebben bekeken over het proces van actualiseren, verdelen zij zich over drie zalen. In de Magnoliazaal staat Nederlands op het programma, in de Tivolizaal draait het om rekenen en wiskunde en de Terraszaal is het domein van de schoolleiders. In elke zaal spreken de deelnemers in kleine groepjes over de conceptkerndoelen, aan de hand van een kaartenset en een spelbord. Op iedere kaart staat een conceptkerndoel, waarover de onderwijsprofessionals met elkaar discussiëren. Daarna leggen de deelnemers kaarten op diverse vakken van het spelbord, waarmee ze aangeven hoeveel inspanning de invoering van een conceptkerndoel volgens hen gaat kosten.
In de themasessie rekenen en wiskunde buigen enkele deelnemers zich over het conceptkerndoel ‘De leerling maakt abstracte modellen van situaties en problemen'. Ze zijn unaniem: dit gebeurt inderdaad al.
In de sessie over Nederlands staan drie leerkrachten uitgebreid stil bij het doel ‘De school stimuleert de taalontwikkeling van de leerling in andere leergebieden’. Zij vertellen dat ze dit weliswaar proberen, maar dat het nog niet helemaal uit de verf komt, mede door het gebrek aan rijke teksten in veel zaakvakmethoden.
Enkele schoolleiders vragen zich ondertussen af of scholen evenveel prioriteit – en ook tijd – moeten geven aan elk conceptkerndoel. Enkele directeuren vinden sommige doelen belangrijker dan andere. Zolang de resultaten voor Nederlands nog niet op orde zijn, besteden zij bijvoorbeeld liever meer tijd aan het kerndoel ‘schriftelijke taalverzorging’ dan aan ‘taalvariatie’ (gebruik van verschillende talen/taalvariëteiten), zo leggen zij hun collega’s uit.
Om 17.30 uur is het tijd voor het buffet. Tijdens het eten reflecteren deelnemers op wat de bijeenkomst hen brengt. ‘Ik vind vooral het overleggen met collega’s van andere scholen heel leuk en leerzaam’, vertelt Nicole Mud, intern begeleider bij basisschool De Gouden Griffel in Rotterdam. Dat is Mai Beker, ib’er bij de Tarcisiusschool in Rotterdam, met haar eens. ‘Bovendien weet ik nu beter met welke kerndoelen we vrij makkelijk aan de slag kunnen en welke wat meer aandacht vergen.’ Anne van Blanken, taalcoördinator bij Johan de Witt Scholengroep in Den Haag, vindt dat ze veel informatie heeft gekregen over de conceptkerndoelen.
SLO vraagt iedereen om ná de regiobijeenkomst met de eigen vakgroepen of teams in gesprek te gaan over de conceptkerndoelen, met behulp van een praktijkopdracht. Willemijn van Beek, docent en sectieleider Nederlands bij het Dongemond College te Raamsdonksveer, gaat dit op korte termijn al doen: ‘Binnenkort hebben we een scholing voor de hele sectie. Dan komt het zeker aan de orde.’
Deelnemers koppelen hun bevindingen vervolgens terug naar SLO. Deze input wordt, samen met die van de expertbijeenkomsten, gebruikt om de conceptkerndoelen definitief te maken. ‘Heel goed’, vindt leerkracht Evelijne. ‘Het is fijner om vooraf mee te kunnen denken dan om achteraf commentaar te leveren.’
Relevante publicaties
blijf op de hoogte
Altijd als eerste op de hoogte van de laatste ontwikkelingen? Meld je dan aan voor onze automatische updates. Je ontvangt dan een mail als wij een nieuwsbericht plaatsen.